·
Η παρουσίαση της 1η δουλειάς του
“Πειραματικό Εργαστήρι”
του Δημοτικού Θεάτρου Τρικάλων
Δεν
συνηθίζω να γράφω κριτικές θεάτρου, ενδεχομένως
να μη ταιριάζει και στις ιδιότητές μου. Εξάλλου το σημερινό σημείωμα έχει
μάλλον “παιδαγωγικό” χαρακτήρα περισσότερο, παρά γράφεται ως κριτικό σημείωμα.
Η σύσταση και λειτουργία ενός θεατρικού
εργαστηρίου είναι ιδιαίτερη δύσκολη εργασία. Προϋποθέτει γνώση, αγάπη, όραμα,
υπομονή και επιμονή, σύνθεση και συντονισμό. Προϋποθέτει χώρο και χρόνο. Πάνω
απ’ όλα προϋποθέτει συγκεκριμένους στόχους, καλλιτεχνικούς και εκπαιδευτικούς,
τόσο για την λειτουργία του όσο και για την πορεία του. Τα παραπάνω είναι πολύ
βασικά και ο καθορισμός τους είναι απαραίτητος για να μην χαθούν τα μέλη τους
σε ατέρμονες συζητήσεις και άσχετα μονοπάτια.
Στο Δημοτικό μας Θέατρο λειτουργούν
εδώ και πολλά χρόνια, όπως είναι γνωστό, τα Θεατρικά Εργαστήρια για παιδιά,
νέους και ενήλικες. Η πορεία και τα αποτελέσματα, κυρίως, του Παιδαγωγικού Εργαστηρίου
Θεάτρου για μαθητές, είναι γνωστά και έχουν δώσει, ήδη, πολύχρωμους και εύγεστους
καρπούς. Η καλλιτεχνική και η παιδαγωγική του διάσταση, πορεία και παρουσία
είναι ουσιαστική και πολύτιμη.
Το Θεατρικό Εργαστήρι για Νέους
18-40 ετών, λειτουργεί με ελεύθερο πρόγραμμα και «απευθύνεται σε νέους που θέλουν να γνωρίσουν την τέχνη του θεάτρου, να
εκφραστούν μέσα απ’ αυτή και να επικοινωνήσουν μέσα από την δυναμική της ομάδας».
Φέτος όμως για πρώτη φορά δημιουργήθηκε
ένα νέο τμήμα των Εργαστηρίων με εμψυχώτρια τη θεατρολόγο Χριστίνα Κρίθαρη, συνεργάτη
του Δημοτικού Θεάτρου. Τα μέλη του Εργαστηρίου αποτέλεσαν οι: Βασιλένα Μητσιάδη,
Άννα Παλαιοδήμου, Φωτεινή Σπάνου, Μαρία Τάχου, Εύα Τσαρμακλιώτη που, μετά από
μια 3ετη σπουδή και φοίτηση στο Θεατρικό Εργαστήρι για νέους, που αποδείχτηκε απαραίτητη,
χρήσιμη και ουσιαστική, προχώρησαν με συντονίστρια την Χρ. Κρίθαρη σε ένα
επόμενο βήμα: στον σχηματισμό ενός «Πειραματικού Εργαστηρίου». Δυο είναι τα βασικότερα
χαρακτηριστικά για την λειτουργία ενός τέτοιου εργαστηρίου: η δυναμικής της
ομάδας και η λειτουργία της με ισότιμα μέλη, με κοινή συνεισφορά και ύπαρξη ενός άξιου και ουσιαστικού
εμψυχωτή. Το “Πειραματικό Εργαστήρι” λειτούργησε περισσότερο με επίπονη εργασία
και προσπάθεια, παρά ως μια ένωση ελευθέρου χρόνου, με βασικό συστατικό το “να περνάμε καλά”, ή “να κάνουμε το κέφι μας”,
μόνο. Όσα από τα υποψήφια μέλη έβλεπαν ότι ήταν ανηφορικός και δύσβατος ο
δρόμος προτίμησαν να μην ξεκινήσουν αυτό το ταξίδι ή κατέβηκαν στην πρώτη στάση.
Γι’ αυτό κι η ομάδα επέλεξε τα μέλη και τα μέλη την ομάδα.
Η πορεία της εκπαιδευτικής διαδικασίας
του Εργαστηρίου δομήθηκε με συγκεκριμένης ενότητες: -Τεχνικές αφήγησης,
-Μέθοδος Στανισλάφσκι, -Αρτώ, το θέατρο της Σκληρότητας,- η μορφή του Devised
theater, -επιλογή κειμένου, -ενημέρωση από ειδικό για τα θέματα που
διαπραγματεύεται το κείμενο.
Επέλεξαν ως εργαλείο δουλειάς ένα
κείμενο δύσκολο ως επιλογή τόσο ως θέμα όσο και ως γραφή. “4.48 Ψύχωση” το
τελευταίο έργο της Σάρα Κέιν. Επικίνδυνες ισορροπίες, στο κείμενο, στην
εκπαιδευτική διαδικασία, στην αισθητική του παρουσίαση. Το κείμενο ιδιαίτερο, εκρηκτικό
και αλλοπρόσαλλο, σκοτεινό και φωτεινό, απελπισίας και κραυγής, σκληρό αλλά και
ανάλαφρο, υπόγειο και υπερβατικό, εξάπαντος αντισυμβατικό.
Το αποτέλεσμα της πορείας και της παρουσίασή
της εξαιρετικό. Με ελάχιστα μέσα: 4 προβολείς, 3 καρέκλες, 2 τραπέζια, 1 κουτί,
½ σκάλα!
“Αποφατικά” μιλώντας: έλλειπαν όλα τα αρνητικά
στοιχεία που χαρακτηρίζουν παραστάσεις, επαγγελματικές ή ερασιτεχνικές, εργαστήρια
και ομάδες: ψεύτικη εκφορά λόγου, υπερβολή, “πρωταγωνιστικές” επιλογές στην
προετοιμασία με στόχο την ανάδειξη ή την προβολή του “ταλέντου”, χωρίς σπουδή
και εκ-παιδευτική προετοιμασία, σκηνοθετίζουζες υπερβολές, έπαρση και δήθεν, αλαζονική
υποκριτική, επίφαση πρωτοπορίας ή προχωρημένου, αντιγραφές χωρίς αφομοίωση και
επεξεργασία.
“Καταφατικά” μιλώντας: η ειλικρίνεια των
προθέσεων, ο κεντρικός άξονας της εκπαίδευσης, η ουσιαστική αναζήτηση της αλήθειας
τόσο στο περιεχόμενο όσο και στην μορφή, δημιούργησαν μια ήρεμων αποχρώσεων
αλλά και ιδιαίτερης έντασης παράσταση-παρουσίαση με κυρίαρχη τη αγάπη, τη σεμνότητα,
τη καθαρότητα, τη λιτότητα. Με αφαιρετική διάθεση, σημειολογική κινησιολογία,
αληθινή επικοινωνία μεταξύ των δρώντων προσώπων, χωρίς υπερβολές και με
σκηνοθετική διδασκαλία ουσιαστική. Και προπαντός χωρίς υπερβολές.
Είναι μάλλον δύσκολο ένα κείμενο που
σφαδάζει την ψυχή και το σώμα, να μπορεί να απαλύνει τον πόνο μέσω της
αισθητικής του παρουσίασης.
Ο χώρος της παρουσίασης, ο Μύλος
Ματσοπουλου, στοργικός, που έχει την ικανότητα να μεταμορφώνει με την εκατόχρονη
παρουσία του τα δρώμενα σε μικρά περάσματα στην αιωνιότητα. Ένας Πολυχώρος
Τέχνης και Πολιτισμού, κάθε του γωνιά μια ιδιαίτερη μονάδα πολιτισμού και
εκπαίδευσης.
Ως καλλιτεχνικός διευθυντής αισθάνομαι την
ανάγκη και να εκφράσω την ιδιαίτερη χαρά για το αποτέλεσμα αυτής της
ουσιαστικής πορείας του “Πειραματικού Εργαστηρίου” του Δημοτικού Θεάτρου και να
συγχαρώ την εμψυχώτρια και τα μέλη του Εργαστηρίου για την εργασία τους αλλά
και για την σεμνότητα της πορείας και της παρουσία τους. Εννοείται ότι θα
πρέπει να συνεχίσουν με την ιδία διάθεση για δουλειά και το ίδιο ήθος.
Επιβεβαίωσαν ότι τελικά τίποτε δεν είναι τυχαίο και ότι τα πνευματικά -κυρίως- “αγαθά κόποις κτώνται”.
Στέφανος Π. Νταλάσης
Καλλιτεχνικός
Διευθυντής-Σκηνοθέτης
